การวิจัยครั้งนี้  มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างรูปแบบความสัมพันธ์โครงสร้างเชิงเส้นของปัจจัยที่ส่งผลต่อความเป็นครูมืออาชีพในสถาบันอาชีวศึกษาเอกชน และตรวจสอบความสอดคล้องระหว่างรูปแบบเชิงสมมติฐานกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ตลอดจนศึกษาอิทธิพลของตัวแปรต่างๆ ที่ส่งผลต่อความเป็นครูมืออาชีพ การดำเนินการวิจัยแบ่งเป็น 2 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การสร้างกรอบแนวคิดการวิจัยโดยการวิเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิและการศึกษาวิทยาลัยอาชีวศึกษาเอกชนที่เป็นเลิศ 2 แห่ง  ระยะที่ 2 การตรวจสอบสมมติฐานการวิจัย  ซึ่งเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามชนิดมาตราส่วนประมาณค่า มีค่าอำนาจจำแนกระหว่าง 0.27 – 0.89  และค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.96 กลุ่มตัวอย่างคือ ครูของวิทยาลัยอาชีวศึกษาเอกชน ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ  ปีการศึกษา 2558 จำนวน 540 คน ได้มาโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูปเพื่อหาค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน และใช้โปรแกรม  LISREL for windows ในการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันและตรวจสอบความสอดคล้องระหว่างรูปแบบเชิงสมมติฐานกับข้อมูลเชิงประจักษ์

ผลการวิจัยพบว่า

1.  รูปแบบความสัมพันธ์โครงสร้างเชิงเส้นของปัจจัยที่ส่งผลต่อความเป็นครูมืออาชีพในสถาบันอาชีวศึกษาเอกชน ประกอบด้วยองค์ประกอบ 6 ด้าน ดังนี้ 1) ปัจจัยส่วนบุคคลของครู ได้แก่ ประสบการณ์ทำงาน เจตคติต่อวิชาชีพ คุณวุฒิการศึกษา ตำแหน่งงาน และสุขภาพกายและจิต  2) ปัจจัยด้านการบริหาร ได้แก่ ด้านภาวะผู้นำ ด้านบุคลากรและทีมงาน ด้านงบประมาณ ด้านเทคโนโลยีและครุภัณฑ์ ด้านโครงสร้างและการบริหาร และด้านการติดต่อสื่อสารในองค์การ  3) ปัจจัยด้านการจูงใจ ได้แก่ รายได้ค่าตอบแทน ความมั่นคงปลอดภัยในงาน สวัสดิการ ลักษณะงานตรงตามความสามารถ และความสำเร็จของงาน 4) ปัจจัยด้านลักษณะองค์การ ได้แก่ ความผูกพันต่อองค์การ บรรยากาศองค์การ และความสามัคคีร่วมมือในองค์การ  5) ปัจจัยด้านการทำงาน ได้แก่ สภาพแวดล้อมการทำงาน ภาระงานรับผิดชอบ ความก้าวหน้าในงาน และความสัมพันธ์ในองค์การ และ 6) ความเป็นครูมืออาชีพ ได้แก่ ด้านความรู้ความสามารถ ด้านการสอนและการปฏิบัติงาน ด้านการปฏิบัติตน และด้านการช่วยเหลือเพื่อนครู

2.  ผลการตรวจสอบความสอดคล้องของรูปแบบที่สร้างขึ้นกับข้อมูลเชิงประจักษ์ พบว่า มีความสอดคล้องกลมกลืน (Chi-square = 58.79, P-value = 1, df = 126, RMSEA = 0.00, GFI = 0.99, AGFI = 0.98, Largest Standardized Residual = 1.73)  ปัจจัยที่ส่งผลต่อความเป็นครูมืออาชีพ เรียงลำดับจากมากไปหาน้อย เป็นดังนี้ อิทธิพลทางตรง ได้แก่ ปัจจัยด้านการทำงาน ปัจจัยด้านการจูงใจ ปัจจัยด้านลักษณะองค์การ ปัจจัยส่วนบุคคลของครู และปัจจัยด้านการบริหาร อิทธิพลทางอ้อม ได้แก่ ปัจจัยส่วนบุคคลของครู ปัจจัยด้านการบริหาร ปัจจัยด้านการจูงใจ และปัจจัยด้านลักษณะองค์การ อิทธิพลรวม ได้แก่ ปัจจัยส่วนบุคคลของครู ปัจจัยด้านการทำงาน ปัจจัยด้านการบริหาร ปัจจัยด้านการจูงใจ และปัจจัยด้านลักษณะองค์การ โดยปัจจัยเชิงสาเหตุทั้ง 5 ตัว ดังกล่าวข้างต้น สามารถอธิบายความเป็นครูมืออาชีพ ได้ร้อยละ 83.4

The purposes of this study were to create a linear structural relationship model of factors affecting professional teacher in Northeastern private vocational institute, to investigate goodness of fit of the created linear structural relationship model and the empirical data, and to study the variances affecting to the professional treacle. The study was divided into two phases. The phase 1 was to construct the research conceptual framework from analyzing the related documents and researches; interviewing the experts and specialists and investigating two outstanding private vocational colleges. And the phase 2 was to test the research hypotheses by collecting the data from a set of rating scale questionnaire which had discrimination value between 0.27-0.89 and reliability of 0.96. The subjects were 540 teachers who were teaching in Northeastern private vocational colleges in the 2015 academic year. They were obtained through multi-stage random sampling. The data was analyzed by computer software to find its frequency, percentage, standard deviation, and Pearson’s product moment correlation coefficient. The LISREL program was employed to analyze the confirmatory factors and to test goodness of fit of the created model and the empirical data.

The study yielded the following results:

1. The linear structural relationship model of factors affecting professional teacher in Northeastern private vocational institute comprised six components. 1) Factors of individual teacher included works experience, professional attitude, educational qualification, work position, and physical and mental health, 2) Factors of administration consisted of administrative leadership, personnel and working team, budget, technology and durable articles, and structural and administrative, aspects 3) Factors of motivation were composed of remuneration, work security and safety, welfare, proper jobs and successful jobs, 4) Factors of organization generality were made up of organizational commitment, organizational climate and unity in organization, 5) Factors which resulted in working were derived from working environment, workload, promotion, and relationship in organization, and 6) Factors influencing the professional teacher involved knowledge and ability, teaching and working, behavior, and helping friends.

2. The test of goodness of fit between the created linear structural relationship model and the empirical data showed their harmony which could be unveiled by these statistics: Chi-square = 58.79, P-value = 1, df = 126, RMSEA = 0.00, GFI = 0.99, AGFI = 0.98, Largest Standardized Residual = 1.73. The factors impacting on the professional teacher directly were working factors, motivation factors, organizational generality factors, individual teacher’s factors and administrative factors. Indirect factors included individual teacher’s factors, administrative factors, motivation factors and organizational generality factors. The factors which created total effects were individual teacher’s factors, working factors, administrative factors, motivation factors and organizational generality factors. These five causal factors impacted 83.4 percent on the professional teacher and they explained the professional teacher.