การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาระดับการมีส่วนร่วมของประชาชน อำเภอเมืองบึงกาฬ จังหวัดบึงกาฬ 2) เพื่อเปรียบเทียบการมีส่วนร่วมของประชาชน อำเภอเมืองบึงกาฬ จังหวัดบึงกาฬ ตามปัจจัยส่วนบุคคล และ 3) เพื่อหาแนวทางพัฒนาการมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาชุมชน อำเภอเมืองบึงกาฬ จังหวัดบึงกาฬ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ประชาชนที่มีอายุ 18 ปีขึ้นไปที่อาศัยอยู่ในเขตอำเภอเมืองบึงกาฬ จังหวัดบึงกาฬ จำนวน  398 คน โดยใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้ค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถาม เท่ากับ .93 และสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าที และการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว

ผลการวิจัยพบว่า

1. การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาชุมชน อำเภอเมืองบึงกาฬ จังหวัดบึงกาฬ โดยภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า มีระดับการมีส่วนร่วมอยู่ในระดับปานกลางทุกด้าน โดยด้านที่มีค่าเฉลี่ยมากที่สุด คือ การมีส่วนร่วมในการรับผลประโยชน์ รองลงมา คือ การมีส่วนร่วมในการประเมินผล ส่วนด้านที่มีค่าเฉลี่ยน้อยที่สุด คือ การมีส่วนร่วมในการดำเนินงาน

2. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลเปรียบเทียบระดับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาชุมชน อำเภอเมืองบึงกาฬ จังหวัดบึงกาฬ จำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล พบว่า การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาชุมชน ภาพรวม แตกต่างกันตามปัจจัยส่วนบุคคลด้านเพศ อายุ สถานภาพ การศึกษา รายได้ของครัวเรือน (ต่อเดือน) และตำบลที่อาศัยอยู่ ยกเว้นปัจจัยส่วนบุคคลด้านจำนวนสมาชิกในครัวเรือน และอาชีพ ไม่มีความแตกต่างกัน

3. แนวทางการพัฒนาการมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาชุมชน อำเภอเมืองบึงกาฬ จังหวัดบึงกาฬ มีจำนวน 4 ด้าน คือ 1) ด้านการมีส่วนร่วมในการวางแผน 2) ด้านการมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ  3) ด้านการมีส่วนร่วมในการดำเนินงาน  และ 4) ด้านการมีส่วนร่วมในการประเมินผล โดยหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องควรประชาสัมพันธ์เชิญชวน รณรงค์ส่งเสริม และกระตุ้นให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนให้มากขึ้น

The purposes of this study were: 1) to investigate the degree of people’s participation, Mueang Bueng Kan district, Bueng Kan province, 2) to compare people’s participation, Mueang Bueng Kan district, Bueng Kan province based on personal background, and 3) to find a guideline for developing people’s participation in community development, Mueang Bueng Kan district, Bueng Kan province. A sample was 398 people of 18 years of age or over who resided in the Mueang Bueng Kan district area, Bueng Kan province. The instrument used in data collection was a questionnaire which gained a reliability coefficient of .93. Statistics used in data analysis were frequency, percentage, mean, standard deviation, t-test and one-way ANOVA.

Findings of the study were as follows.

1. People’s participation in community development, Mueang Bueng Kan district, Bueng Kan province as a whole was at moderate level. When considering each aspect, all of the aspects found at moderate level. The aspect that gained the highest mean score was of ‘participation in receiving benefits,’ followed by the aspect of ‘participation in evaluation’. The aspect that gained the lowest mean score was of ‘participation in the operation’.

2. The results of a comparative analysis of the level of people’s participation in community development, Mueang Bueng Kan district, Bueng Kan province as classified by personal background found that people’s participation in community development as a whole was different according to the personal backgrounds of sex, age, status, education, household income per month and residential sub-district excepting the personal backgrounds of number of household members and occupation in which it was found not different.

3. The guideline to develop people’s participation in community development, Mueang Bueng Kan district, Bueng Kan province covered 4 aspects, namely 1) participation in planning, 2) participation in decision making, 3) participation in operation, and 4) participation in evaluation. The government agencies involved in public relations should exercise public relations by persuading, making a campaign to promote, and inspiring, people to get more involved in community development.