การวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อ 1) ศึกษาระดับปัจจัยทางการบริหารและการนิเทศภายในของโรงเรียน 2) เปรียบเทียบปัจจัยทางการบริหารและการนิเทศภายในของโรงเรียนจำแนกตามสถานภาพการดำรงตำแหน่ง ขนาดโรงเรียน และประสบการณ์ในการปฏิบัติงาน 3) ศึกษาความสัมพันธ์ของปัจจัยทางการบริหารและการนิเทศภายในของโรงเรียน 4) ศึกษาอำนาจพยากรณ์ของปัจจัยทางการบริหารที่มีผลต่อการนิเทศภายในของโรงเรียนและ 5) หาแนวทางการพัฒนาปัจจัยทางการบริหารที่ส่งผลต่อการนิเทศภายในของโรงเรียนกลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหารโรงเรียนและครูผู้สอน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 3 ปีการศึกษา 2560 จำนวน 335 คน จำแนกเป็นผู้บริหารโรงเรียน จำนวน 90 คน และครูผู้สอน จำนวน 245 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล เป็นแบบสอบถามเกี่ยวกับปัจจัยทางการบริหารของโรงเรียน และการนิเทศภายในของโรงเรียน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติทดสอบที (t-test) ชนิด Independent Samples สถิติทดสอบเอฟ (F-test) แบบการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว (One way ANOVA) ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์อย่างง่ายของเพียร์สัน (Pearson Product - Moment Correlation Coefficient) และการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแต่ละขั้นตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis)

ผลการวิจัยพบว่า

1. ปัจจัยทางการบริหารของโรงเรียน โดยรวมและรายด้านอยู่ในระดับมาก

2. การนิเทศภายในของโรงเรียน โดยรวมและรายด้านอยู่ในระดับมาก

3. ปัจจัยทางการบริหารของโรงเรียน จำแนกตามสถานภาพการดำรงตำแหน่ง พบว่า โดยรวมแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 จำแนกตามขนาดโรงเรียน พบว่า โดยรวมแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และจำแนกตามประสบการณ์ในการปฏิบัติงานโดยรวมไม่แตกต่างกัน

4. การนิเทศภายในของโรงเรียน จำแนกตามขนาดโรงเรียน พบว่า โดยรวมแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 แต่จำแนกตามสถานภาพการดำรงตำแหน่งและประสบการณ์ในการปฏิบัติงานโดยรวมไม่แตกต่างกัน

5. ปัจจัยทางการบริหารของโรงเรียนกับการนิเทศภายในของโรงเรียน โดยรวมพบว่า มีความสัมพันธ์ทางบวก อยู่ในระดับสูง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01

6. ปัจจัยทางการบริหารของโรงเรียน จำนวน 5 ด้าน ที่สามารถพยากรณ์การนิเทศภายในของโรงเรียนได้ โดยมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 จำนวน 3 ด้าน ได้แก่ด้านการติดต่อสื่อสาร (X₄) ด้านบรรยากาศและวัฒนธรรมองค์การ (X₃) และด้านการจูงใจ (X₂) และมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 จำนวน 2 ด้าน ได้แก่ ด้านโครงสร้างองค์การ (X₅) และด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (X₆) สามารถเขียนสมการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณในรูปคะแนนดิบ ได้ดังนี้ Y^’ = 0.819 + 0.363 X₄ + 0.206 X₃ + 0.104 X₅ + 0.047 X₂+ 0.089 X₆ และสามารถเขียนสมการวิเคราะห์การถดถอยในรูปคะแนนมาตรฐานได้ดังนี้ Z’ = 0.450 Z_X4 + 0.221 Z_X3 + 0.145 Z_X5 + 0.091 Z_X2 + 0.130 Z_X6

7. แนวทางการพัฒนาปัจจัยทางการบริหารที่ส่งผลต่อการนิเทศภายในของโรงเรียน ในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 3 มีจำนวน 6 ด้าน ที่ต้องได้รับการพัฒนา ประกอบด้วย ด้านภาวะผู้นำ (X₁) ด้านการจูงใจ (X₂) ด้านบรรยากาศและวัฒนธรรมองค์กร (X₃) ด้านการติดต่อสื่อสาร (X₄) ด้านโครงสร้างองค์การ (X₅) และด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (X₆)

The purposes of this research were to: 1) examine the level of administrative factors and internal school supervision; 2) compare administrative factors and internal school supervision, classified by different work position, school sizes, and work experience; 3) investigate the relationship between administrative factors and internal school supervision; 4) find out the predictive power of administrative factors affecting internal school supervision; and 5) establish the guidelines for developing administrative factors affecting internal school supervision. The samples consisted of a total of 335 participants, including 90 administrators and 245 teachers in schools under the Office of Sakon Nakhon Primary Educational Service Area 3 in the 2017 academic year. The instrument for data collection was a set of questionnaires concerning school administrative factors and internal school supervision. The statistics used for data analysis were mean, standard deviation, t – test (Independent Samples), F – test (One – Way ANOVA), Pearson Product - Moment Correlation Coefficient and Stepwise Multiple Regression Analysis.

The findings were as follows:

1. The school administrative factors as a whole and each aspect were at a high level.

2. The internal school supervision as a whole and each aspect were at a high level.

3. The school administrative factors, classified by position as a whole were significantly different at the .05 level. In terms of school sizes, it was found different at a statistical significance of .01 level in overall, except working at different sized schools showed no difference.

4. The internal school supervision, classified by position as a whole was different at a statistical significance of .01 level. However, school sizes and work experience, as a whole showed no difference.

5. School administrative factors and internal school supervision as a whole had a positive relationship at a high level at a statistical significance of .01 level.

6. School administrative factors comprised five aspects. Three aspects were able to predict internal school supervision at a statistical significance of .01 level.  The said factors were: communication (X4), school atmosphere and culture (X₃), and motivation (X₂). The two aspects which were found reaching a statistical significance of .05 level comprised organizational structure (X₅) and information technology (X₆) The equation could be summarized in raw scores as follows; Y^’ = 0.819 + 0.363 X₄ + 0.206 X₃ + 0.104 X₅ + 0.047 X₂ + 0.089 X₆.  The predictive equation standardized scores were Z^’ = 0.450 Z_X4 + 0.221 Z_X3 + 0.145 Z_X5 + 0.091 Z_X2 + 0.130 Z_X6

7. The guidelines for developing administrative factors affecting internal supervision of schools under the Office of Sakon Nakhon Primary Educational Service Area involved six aspects: leadership (X₁), motivation (X₂), atmosphere and organizational culture (X₃), communication (X₄), organization structure (X₅) and information technology and communication (X₆).