การวิจัยครั้งนี้มีจุดหมาย เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบของภาวะผู้นำครูในการจัดการเรียนรู้ในยุคไทยแลนด์ 4.0 ของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 11 2) พัฒนารูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำครูในการจัดการเรียนรู้ ในยุคไทยแลนด์ 4.0 ของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 11 3) หาประสิทธิผลของรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำครูในการจัดการเรียนรู้ในยุคไทยแลนด์ 4.0 ของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 11 ที่พัฒนาขึ้น โดยใช้ระเบียบวิธีการวิจัยและพัฒนา (Research and Development : R&D) โดยแบ่งเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษารูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำครูในการจัดการเรียนรู้ในยุคไทยแลนด์ 4.0 โดยการวิเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง สัมภาษณ์เชิงลึกผู้ทรงคุณวุฒิและการวิจัยเชิงสำรวจกลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ครูในโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 11 ปีการศึกษา 2561 จำนวน 388 คน ระยะที่ 2 จัดทำรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำครูในการจัดการเรียนรู้ในยุคไทยแลนด์ 4.0 และยืนยันรูปแบบโดยผู้เชี่ยวชาญ ระยะที่ 3 การทดลองใช้รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำครูในการจัดการเรียนรู้ในยุคไทยแลนด์ 4.0 กับครูจำนวน 30 คน จากโรงเรียนประถมศึกษา จำนวน 8 แห่ง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1 เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลการวิจัย ประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้าง แบบสอบถามชนิดมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) และแบบประเมินภาวะผู้นำครูในการจัดการเรียนรู้ในยุคไทยแลนด์ 4.0 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัย พบว่า

1. องค์ประกอบภาวะผู้นำครูในการจัดการเรียนรู้ในยุคไทยแลนด์ 4.0 ของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 11 ประกอบด้วย 7 องค์ประกอบ 66 ตัวบ่งชี้ ดังนี้ 1) การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาเพื่อการพัฒนาทักษะผู้เรียนสู่ไทยแลนด์ 4.0 มี 9 ตัวบ่งชี้ 2) การจัดการเรียนรู้เพื่อสร้างนวัตกรรมในยุคไทยแลนด์ 4.0 มี 10 ตัวบ่งชี้ 3) ทักษะการคิดเชิงสร้างสรรค์ มี 8 ตัวบ่งชี้ 4) คุณธรรม จริยธรรม มี 9 ตัวบ่งชี้ 5) การพัฒนาตนเองสู่ความเป็นมืออาชีพ มี 8 ตัวบ่งชี้ 6) การทำงานเป็นทีม มี 9 ตัวบ่งชี้ และ 7) ทักษะการใช้เทคโนโลยีดิจิทัล มี 13 ตัวบ่งชี้

2. รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำครูในการจัดการเรียนรู้ในยุคไทยแลนด์ 4.0 ของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 11 ประกอบด้วย 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) เนื้อหา 4) กระบวนการ 5) สื่อการเรียนรู้ และ 6) การวัดและประเมินผล

3. ประสิทธิผลของรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำครูในการจัดการเรียนรู้ในยุคไทยแลนด์ 4.0 ของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 11 พบว่า รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำครูในการจัดการเรียนรู้ในยุคไทยแลนด์ 4.0 ของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 11 มีความเหมาะสมโดยรวมมากที่สุด และครูที่เข้ารับการพัฒนามีภาวะผู้นำครูในการจัดการเรียนรู้ในยุคไทยแลนด์ 4.0 เพิ่มขึ้นหลังการพัฒนา คิดเป็นร้อยละ 45.80

The purposes of this research were to 1) examine the components of teacher leadership on instructional management in Thailand 4.0 era in primary schools under the Regional Education Office No.11; 2) establish a development model for teacher leadership on instructional management; and 3) validate the effectiveness of the developed model. This research and development approach (R&D) was performed in three phases: Phase I: Model Investigation concerning teacher leadership development on instructional management in Thailand 4.0 era through document analysis, experts’ in-depth interviews and a survey research with 388 teachers working in primary schools under the Regional Education Office No.11 in the 2018 academic year; Phase II: Model Construction and Confirmation based on experts’ reviews; and Phase III: Model Implementation with 30 teachers drawn from eight primary schools under the Office of Sakon Nakhon Primary Education Area 1. The research instruments included an unstructured interview from, a set of rating scale questionnaires, and an assessment form of teacher leadership on instructional management in Thailand 4.0 era. Data were analyzed through frequency, percentage, mean and standard deviation.

The findings were as follows:

1. The components of teacher leadership on instructional management in Thailand 4.0 era in primary schools under the Regional Education Office No.11 involved seven components with 66 indicators describing as follows: 1) School Curriculum Development to Improve Learners’ Skills toward Thailand 4.0, comprising nine indicators; 2) Instructional Management for Creating Innovation in Thailand 4.0 era, comprising ten indicators; 3) Creative Thinking Skills, comprising eight indicators; 4) Morality and Ethics, comprising nine indicators; 5) Self-Development toward Professionals, comprising eight indicators; 6) Team Work, comprising nine indicators; and 7) Digital Technology Skills, comprising 13 indicators.

2. The model for teacher leadership development on instructional management in Thailand 4.0 era in primary schools under the Regional Education Office No.11 included seven components: 1) principles, 2) objectives, 3) contents 4) processes, 5) media and learning resources, and 6) measurement and evaluation.

3. The effectiveness of the developed model for teacher leadership development on instructional management in Thailand 4.0 era in primary schools under the Regional Education Office No.11 revealed that the model was appropriate at the highest level in overall. After the model implementation, the participating teachers reported their improvement of teacher leadership on instructional management in Thailand 4.0 era at the percentage of 45.80.