การวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อ 1) ศึกษาปัจจัยเชิงสาเหตุที่ส่งผลต่อคุณภาพผู้เรียนในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และ 2) ตรวจสอบความสอดคล้องของรูปแบบเชิงสมมติฐานปัจจัยเชิงสาเหตุที่ส่งผลต่อคุณภาพผู้เรียนในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ภาคตะวันออก เฉียงเหนือกับข้อมูลเชิงประจักษ์ การดำเนินการวิจัยแบ่งเป็นสองระยะ คือ ระยะที่ 1       การกำหนดกรอบแนวคิดการวิจัย โดยการวิเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง       การสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน  7 คน และการศึกษาศูนย์พัฒนาเด็กเล็กคุณภาพดีเด่น จำนวน 3 แห่ง และระยะที่ 2 การตรวจสอบสมมติฐานการวิจัย  เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ มีค่าอำนาจจำแนกระหว่าง 0.36 ถึง 0.75 และค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.98 กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผู้อำนวยการกองการ ศึกษา หัวหน้าศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก และครูผู้ดูแลเด็ก ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ภาคตะวันออกเฉียงเหนือปีการศึกษา 2559 จำนวน 734 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการหาความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย  ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน (Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient) และใช้โปรแกรม LISREL Version 8.72 วิเคราะห์รูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ

ผลการวิจัยพบว่า

1. ปัจจัยเชิงสาเหตุที่ส่งผลต่อคุณภาพผู้เรียนในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประกอบด้วย 5 ปัจจัย คือ ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษา บรรยากาศของศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ความพร้อมของทรัพยากรทางการศึกษา  และพฤติกรรมการสอนของครูผู้ดูแลเด็ก

2. รูปแบบที่พัฒนาขึ้นมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยมีค่าสถิติ ดังนี้   χ2 = 68.08, p-value = 0.58, df = 71, χ2/df = 0.96, RMSEA = 0.00, GFI = 0.99, AGFI = 0.97, Largest Standardized Residual = 1.98 จากการวิเคราะห์เส้นทางเรียงลำดับจากมากไปหาน้อยเป็นดังนี้ อิทธิพลทางตรง พบว่า พฤติกรรมการสอนของครูผู้ดูแลเด็ก

ความพร้อมของทรัพยากรทางการศึกษา บรรยากาศของศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ภาวะผู้นำ  การเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และการมีส่วนร่วมของชุมชน    ในการจัดการศึกษา อิทธิพลทางอ้อม พบว่า การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษาบรรยากาศของศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และความพร้อมของทรัพยากรทางการศึกษา และอิทธิพลรวม พบว่า พฤติกรรมการสอนของครูผู้ดูแลเด็ก การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษา ความพร้อมของทรัพยากรทางการศึกษา บรรยากาศของศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก และภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เมื่อพิจารณาค่าสัมประสิทธิ์พยากรณ์ (R2) ของปัจจัยเชิงสาเหตุทั้ง 5 ปัจจัย พบว่า สามารถร่วมกันอธิบายความแปรปรวนของคุณภาพผู้เรียนในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ได้ร้อยละ 62.00

The objectives of this study were 1) to study the causal factors influencing student quality in child development centers under local administrative organizations in the North-eastern region of Thailand and 2) to verify the goodness-of-fit of the hypothesis model of causal factors with the empirical data. The study was divided into 2 phases. The first phase was the building of research conceptual framework by an analysis of relevant documents and researches, an interview with 7 experts and a case study of outstanding 3 child development centers. The second phase was the verification of research hypothesis. Data was collected by a 5-level rating scale questionnaire with discrimination power between 0.36 - 0.75 and overall reliability value at 0.98. The samples were local administrative organizations executives, directors of education division and directors and teachers from child development centers under local administrative organizations in the North-eastern region of Thailand in the academic year B.E. 2559, totally 734. Data was analyzed by determining frequency, percentage, mean, standard deviation and Pearson's Product Moment Correlation Coefficient. LISREL software Version 8.72 was employed to analyze the causal relationship model.

The study yielded the following results:

1. The causal factors influencing student quality in child development centers under local administrative organizations in the North-eastern region of Thailand comprised 5 factors, namely transformational leadership of local administrative organization executives, community participation in educational management, child development center climate, availability of educational resources and teaching behaviors of teachers in child development centers.

2. The developed model showed a goodness-of-fit with the empirical data with statistics value as follows: χ2 = 68.08, p-value = 0.58, df = 71, χ2/df = 0.96, RMSEA = 0.00, GFI = 0.99, AGFI = 0.97, Largest Standardized Residual = 1.98. From the path analysis, the significance of each factor could be prioritized from the highest to lowest as follows: (1) direct effect: teaching behaviors of teachers in child development centers, availability of educational resources, child development center climate, transformational leadership of local administrative organization executives and community participation in educational management; (2) indirect effect: community participation in educational management, child development center climate, transformational leadership of local administrative organization executives and availability of educational resources; (3) total effect: teaching behaviors of teachers in child development centers, community participation in educational management, availability of educational resources, child development center climate,  transformational leadership of local administrative organization executives. When considering coefficient of determination value (R2) of the 5 aforementioned causal factors, it was found that they could altogether explain the variance of student quality in child development centers at 62 percent.